{Score}/{MaxScore}

Sociale groepen, leiderschap en taakverdeling
In sociale groepen herkennen dieren elkaar en er is een taakverdeling.
Bij sommige soorten herkennen de dieren elkaar individueel.
Dat betekent dat er ook individuele verschillen zijn, bijvoorbeeld in de de manier waarop de dieren met elkaar omgaan.

Opdracht 1 Mieren 

  • Bestudeer uit de Kennisbank Prikkels tussen soortgenoten t/m Leiderschap bij mensen.
  • Bekijk de drie filmpjes en beantwoord dan de vragen.
Kennisbank  Sociaal gedrag


Taakverdeling


Feromonen


Samenwerking

1

Mieren zijn ...

2

Mieren communiceren ... 

3

De werksters in een mierenkolonie zijn ... 

4

Waar of niet waar?
In een groep sociale dieren is altijd één dier de leider.

5

Mieren zien er in de verschillende fasen van hun leven anders uit (= een gedaante). In de loop van hun leven maken ze dus een gedaanteverwisseling door.

Zet de namen op de juiste plaats.

1
2
3
4
5
6

Opdracht 2 Pikorde

  • Bekijk het filmpje over de pikorde bij kippen.
  • Beantwoord daarna de vragen.

Een groep kippen is gedurende enige tijd geobserveerd.
In de figuur is het pikgedrag aangegeven.



Een pijl wijst naar de kip die door een ander wordt gepikt.

1

Bepaal met behulp van de afbeelding de pikorde van de kppen.
Welke kip staat bovenaan de pikorde?

2

En welke kip onderaan?

Opracht 3
Gedrag van kippen bestuderen

In tweetallen.


Op een kinderboerderij of stadsboerderij zijn vaak kippen. Daar kun je het gedrag van kippen goed waarnemen.

Overleg met je docent wanneer je de opdracht kan gaan doen.


Download het werkblad:


Lever het ingevulde werkblad na afloop bij je docent in.

Inleveren  Werkblad

Kippengedrag

Hier kun je je werkblad inleveren bij de docent.

Bladeren

Opdracht 4 Mantelbavianen
Bekijk het filmpje en beantwoord daarna de vragen.

1

Noem twee kenmerken van mantelbavianen die een teken zijn van een hoge positie in de groep.

2

Hoe wordt de band tussen de leden van de groep versterkt?

3

De rangorde van een vrouwtje in de groep is vaak tijdelijk.
Hoe komt dat?

4

Welk voordeel heeft een vaste rangorde in een groep?

Opdracht 5 Rangorde bij bavianen
In een bavianen-groep bestaat een rangorde onder de vrouwtjes.
Wanneer er weinig voedsel is, lopen de spanningen op en ontstaan conflicten. Er treedt dan onder andere dreiggedrag op tussen de vrouwtjes van een groep. Ze laten bijvoorbeeld de hoektanden zien.

Het diagram geeft de resultaten weer van een onderzoek naar dit dreiggedrag.

1

Wat zie je op de X-as?

2

Hoe vaak wordt het vrouwtje dat het laagst in rangorde is per uur bedreigd?

3

Hoe vaak wordt het vrouwtje dat het hoogst in rangorde is per uur bedreigd?

4

Het meest dominante mannetje, de alfa-man, zet regelmatig de haren van zijn vacht overeind.
Hoe heet dat gedrag?

gedrag

Opdracht 6 Verzoeningsgedrag
In elke groep komt ruzie voor. De ruzie wordt vaak bijgelegd voordat er een echte strijd ontstaat.

Lees in de Kennisbank.

Kennisbank  Sociaal gedrag

Hieronder zie je twee afbeeldingen van verzoeningsgedrag.

Verzoeningsgedrag

Welke voorbeelden ken je nog meer van verzoeningsgedrag?
Bijvoorbeeld bij kinderen?
Of bij honden?

Opdracht 7 Chimpansees
Bij chimpansees in Ivoorkust in Afrika wordt een onderzoek gedaan naar de rangorde van de vrouwtjes in een groep. De onderzoekers ontdekken dat apen met een lagere rang met bepaalde geluiden een aap met een hogere rang begroeten. Hoger geplaatste chimpansees begroeten apen met een lagere rang niet met die geluiden.

Een periode noteren de onderzoekers het aantal van die begroetingen van de apen. In de tabel hieronder staan de aantallen begroetingen tussen vijf vrouwtjesapen in die tijd.

Beantwoord de volgende vragen.

Aantal begroetingen tijdens het onderzoek Apen de begroet worden
Ans Bes Cis Do Els
Apen die groeten Ans - 6 0 7 2
Bes 0 - 0 7 0
Cis 5 5 - 10 2
Do 0 0 0 - 0
Els 0 5 0 4 -

1

Hoe vaak wordt aap Ans door de andere apen gegroet?
En door wie?

2

Hoe vaak groet Ans de andere apen?

3

Welke aap is dominant?

4

Do

Els

Bes

Cis

Ans

v1.12.0.0 Copyright © 2025 VO-next