Stap 3: Eenkindpolitiek

Tussen 1850 en 1950 groeide de Chinese bevolking met 150 miljoen. De toename met de volgende 150 miljoen mensen duurde maar 15 jaar. Nog in de tijd van Mao (1970) werd de eerste maatregel ter beperking van het aantal geboorten uitgevaardigd: Chinese koppels werden aangemoedigd om laat te trouwen en niet meer dan twee kinderen te krijgen. Deze politiek was zeer effectief: binnen tien jaar was het geboortecijfer gehalveerd. Maar volgens de Chinese communistische partij was dit nog niet genoeg.

In 1979 werd de eenkindpolitiek in het leven geroepen om een bevolkingsexplosie tegen te gaan. De overheid vreesde op termijn niet in staat te zijn de immense bevolking te voeden.
Een Chinees koppel mocht maar één kind krijgen. Het krijgen van een tweede kind was strafbaar. Koppels die de hoge boetes niet konden betalen, belandden in de gevangenis.
In de steden was deze politiek succesvol, onder andere door betere anticonceptiemiddelen, maar ook door het grote aantal (336 miljoen!) abortussen. Op het platteland was er veel minder controle en was de eenkindpolitiek daardoor ook minder succesvol.

Versoepeling

In 2013 werd de eenkindpolitiek versoepeld. De politiek gold altijd al alleen voor Han-Chinezen. De etnische minderheden waren van de eenkindpolitiek vrijgesteld.
Er werd een uitzondering gemaakt voor vaders en moeders die zelf enig kind waren. Ook waren er andere uitzonderingen op het strikte beleid. Mensen op het platteland en uit minderheidsgroeperingen mochten al meer dan één kind hebben.

Veel ouders wilden graag een jongen krijgen, omdat een jongen de familienaam in stand houdt en beter in staat wordt geacht geld te verdienen en voor zijn ouders te zorgen. Veel meisjes die werden geboren werden gedood of te vondeling gelegd. Ook werden er veel selectieve abortussen gepleegd sinds het geslacht van het ongeboren kind met echoscopie kon worden vastgesteld.

In 1964 werden er 105 jongens geboren op elke 100 meisjes. Sinds het gebruik van de echoscopie (1979) is dat gestegen naar 119 jongens op 100 meisjes in 1992. Tegenwoordig is het verboden om de uitkomst van een echoscopie aan de ouders door te geven. Nu al merken veel Chinese jongemannen dat ze maar moeilijk een partner kunnen vinden.

Bekijk de video. Beantwoord daarna de vragen.

Afschaffing

Het strikte beleid is altijd bekritiseerd. Steeds meer wetenschappers drongen er bij de regering op aan de eenkindpolitiek vaarwel te zeggen, die ze beschouwden als ouderwets en onverantwoord. De uitzonderingen op het beleid die in 2013 werden ingevoerd, vonden ze ontoereikend.

De Chinese communistische partij heeft in 2015 de eenkindpolitiek officieel afgeschaft. De bepaling dat stellen niet meer dan één kind mogen hebben was al aanzienlijk versoepeld in 2013, maar nu mogen alle ouderparen twee kinderen hebben. Reden om nu over te gaan op een tweekinderenpolitiek is de vergrijzing van de Chinese bevolking. China heeft dringend jonge arbeidskrachten nodig om de economie draaiende te houden. In 2030 is waarschijnlijk een kwart van de bevolking boven de 60.

Inmiddels zijn er in China 1,36 miljard mensen. Dat zouden er zonder de eenkindpolitiek naar schatting 300 miljoen meer zijn geweest.

Gevolgen

China hoeft niet bang te zijn voor een extreme bevolkingsgroei de komende jaren, omdat echtparen nog steeds niet meer dan twee kinderen mogen krijgen. Verder is er ook in de mentaliteit van de Chinezen iets veranderd. De ouders van nu zijn zelf enig kind geweest, dus waarschijnlijk zijn ze dat zo gewend, dat ze één kind ook voor de vorming van een eigen gezin genoeg zullen vinden.

Het probleem van de overbevolking lijkt te zijn afgewend, maar de eenkindpolitiek heeft in China nieuwe problemen opgeleverd, waaronder de vergrijzing.