Stap 3: Negatieve waterbalans

Landbouw in woestijn- en steppegebieden

Plekken waar de waterbalans negatief is, zijn niet geschikt voor intensieve landbouw (landbouw met hoge opbrengst per hectare), maar soms wel voor extensieve landbouw. Extensieve landbouw is een vorm van landbouw waar niet of nauwelijks wordt ingegrepen in de natuur en weinig wordt geïnvesteerd in arbeidskracht en machines. De opbrengst per hectare is doorgaans laag. Je kunt bijvoorbeeld denken aan een olijfboomgaard. Als de bodem vruchtbaar is, kan irrigatie een uitkomst bieden en intensieve landbouw mogelijk maken. Irrigatie is een kunstmatige toevoer van water aan bodem en gewassen.

De grens tussen het groene deel met een positieve waterbalans en een duidelijk minder groen deel met een negatieve waterbalans is ook een belangrijke landbouwgrens.
In het groene deel is intensieve landbouw zonder irrigatie mogelijk, in het andere deel valt te weinig neerslag voor intensieve landbouw.
De grens tussen deze twee gebieden loopt langs de 100ste lengtegraad, dwars door de staten Noord- en Zuid-Dakota, Nebraska, Kansas, Oklahoma en Texas.
In enkele gebieden ten westen van deze lengtegraad is de waterbalans vaak of altijd negatief. Er valt weinig neerslag en de verdamping is groot. Daar heerst een steppe- of woestijnklimaat. Het gaat vooral om de Great Plains, het Great Basin en enkele gebieden ten westen van de Rocky Mountains.

In het Great Basin, met zijn woestijnklimaat, is zonder irrigatie helemaal geen landbouw mogelijk. In de andere gebieden kun je extensieve landbouw bedrijven zonder te irrigeren. Het daar heersende steppeklimaat is vochtiger dan een woestijnklimaat.
Op de Great Plains grazen wel veel runderen (extensieve veeteelt voor de vleesproductie). Om in deze gebieden toch aan intensieve landbouw te doen, halen boeren water uit rivieren, vooral de Colorado en uit de Ogalalla-aquifer om te irrigeren. De Ogalalla-aquifer is een ondergrondse steenlaag onder de bodem van de Great Plains, met een enorme voorraad grondwater. Dit grondwater is in een ver verleden in deze ondergrondse steenlaag komen te zitten, waarschijnlijk al voor de laatste ijstijd. Het aanvullen van de watervoorraad gaat uiterst langzaam, in een veel trager tempo dan het water wordt opgepompt.

Maak de oefening.