Wat is geluid?
Geluid kun je horen. Geluid is een natuurkundig verschijnsel. Om geluid te maken, laat je de lucht trillen. Om geluid te kunnen horen is het nodig om die trillingen op te vangen met je oren.
Opdracht 1 Geluid zichtbaar maken
Heb je wel eens de muziek zo hard aangezet dat je de muziek kon voelen? Kun je met geluid voorwerpen laten bewegen? En zo ja, met welke geluiden gaat dat het beste?
Je doet een proefje om geluid zichtbaar te maken. Heb je hiervoor geen tijd of geen mogelijkheden?
Wat heb je nodig?
- stuk plasticfolie
- ongekookte rijst
- schaal
- schaar
- verschillende soorten muziek via luidsprekers
Download het werkblad en beantwoord de vragen.
- Doe de plasticfolie over de schaal,
- Span het plasticfolie strak over de schaal.
- Zet de schaal voor de geluidsbox.
- Leg de ongekookte rijst op het gespannen folie.
- Zet de muziek aan.
- Zet eventueel een ander muziekje aan.
Bekijk dan het filmpje en beantwoord daarna de vragen:
Geluid zichtbaar maken
Wat gebeurt er met de korrels bij geluid?
Geluid zichtbaar maken
Hoe kun je dit verklaren?
Opdracht 2
Tussenstof en vacuüm
Bestudeer de twee stukjes uit de Kennisbank en beantwoord daarna de vragen.
Blikseminslag
Geluid heeft tijd nodig om zich te verplaatsen. Hoe snel het geluid zich verplaatst, verschilt per tussenstof. In lucht is de geluidssnelheid ongeveer `340` m/s.
Je ziet in de verte de bliksem inslaan. `4` seconden later hoor je de donder.
Bereken je afstand tot de blikseminslag.
Geluidssnelheid
Verplaatst geluid zich sneller door lucht of door water?
tabel I: geluidssnelheid in verschillende media
| medium |
`v` geluid [m/s] |
lucht (0 °C)
lucht (20 °C)
helium (0 °C)
water (25 °C)
ijzer
rubber
hout |
331
343
972
1493
5130
54
3300 |
/
Verplaatsen van geluid
Hoe verplaatst geluid stof zich door verschillende stoffen?
Zet in de volgorde van minst snel naar meest snel.
tabel I: geluidssnelheid in verschillende media
| medium | `v` geluid [m/s] |
lucht (0 °C)
lucht (20 °C)
helium (0 °C)
water (25 °C)
ijzer
rubber
hout | 331
343
972
1493
5130
54
3300 |
Geluid in lucht en in vacuüm
In het filmpje rinkelt onder de stolp een bel. Stap-voor-stap wordt de lucht afgezogen. Er is steeds minder lucht onder de stolp en uiteindelijk is er geen lucht meer. Dit noem je vacuum. Daarna komt stap-voor-stap de lucht weer terug.
Maakt een bel geluid als lucht aanwezig is?
/
Geluid in lucht en in vacuüm
In het filmpje rinkelt onder de stolp een bel. Stap-voor-stap wordt de lucht afgezogen. Er is steeds minder lucht onder de stolp en uiteindelijk is er geen lucht meer. Dit noem je vacuum. Daarna komt stap-voor-stap de lucht weer terug.
Maakt een bel geluid als er geen lucht (vacuüm) aanwezig is?
/
Geluid in lucht en in vacuüm
In het filmpje rinkelt onder de stolp een bel. Stap-voor-stap wordt de lucht afgezogen. Er is steeds minder lucht onder de stolp en uiteindelijk is er geen lucht meer. Dit noem je vacuum. Daarna komt stap-voor-stap de lucht weer terug.
Hoe kun je dit verklaren?
Opdracht 3
* Rekenen met geluid
Bekijk het filmpje
Een auto rijdt 80 km per uur. Dat is de snelheid van de auto. Met snelheid bedoel je dus de afstand die iets aflegt in een bepaalde tijd.
Lees zo nodig nog een keertje de kennisbank Snelheid van het geluid.
Maak daarna de volgende vragen:
Toeterende auto
Geluid heeft tijd nodig om zich te verplaatsen.
Hoe snel het geluid zich verplaatst, verschilt per tussenstof.
In lucht is de geluidssnelheid ongeveer `340` m/s.
Het geluid van een een toeterende auto bereikt jou in `0,15` seconde.
Hoe ver sta je van de auto af?
Startsignaal
Bij de start van een `400` meter wedstrijd staat er achter elke atleet een kleine luidspreker.
De atleet in de buitenbaan staat zo'n `80` meter voor de atlette in de binnenbaan.
In lucht is de geluidssnelheid ongeveer `340` m/s.
Als een startpistool zou worden gebruikt, is dat niet eerlijk. Stel je voor dat de starter op het middenterrein staat in de buurt van de loper in de binnenbaan. Bereken hoeveel seconde de atleet in de buitenbaan het geluid later hoort dan de atleet in de binnenbaan.
Geluidssignaal
Het is belangrijk te weten in welke stof geluid zich verplaatst.
In lucht is de geluidssnelheid ongeveer `340` m/s.
In water van is de snelheid ongeveer `1450` m/s.
Een visserboot zent een geluidssignaal naar de bodem.
Het geluidssignaal wordt na `2,4` seconde weer opgevangen.
Bereken de diepte van het water waarop de bodem zich bevindt.